وظیفه اصلی ستون فقرات محافظت از طناب نخاعی، ریشه‌های عصبی و چندین اندام داخلی بدن و همچنین فراهم نمودن حمایت ساختاری و تعادل بدن به منظور حفظ وضعیت ایستاده و انجام حرکات گردشی است. ستون فقرات در دیواره پشتی تنه قرار دارد و از پایه جمجمه شروع و نواحی چون سر، کمربند شانه و قفسه سینه را محافظت می‌کند و تا استخوان لگن خاصره امتداد دارد.
ستون فقرات از 24 مهره که توسط دیسک‌های بین مهره‌ای از هم جدا شده‌اند و همچنین مهره‌های خاجی (ساکرال) و دنبالچه تشکیل شده است. مهره‌های خاجی و دنبالچه معمولا به‌هم جوش خورده و بی‌حرکت هستند. مهره‌ها براساس استخوان شناسی و روابط منطقه‌ای در ستون فقرات خود به گروه‌های مختلف تقسیم می‌شوند: مهره‌های گردنی (7 مهره)، مهره‌های قفسه سینه‌ای (12 مهره) و مهره‌های کمری(5 مهره). مهره‌های خاجی (ساکروم) دارای 5 بخش مهره‌ای جوش خورده و دنبالچه نیز دارای 3 تا 5 بخش مهره‌ای هستند.
داشتن اطلاعات اولیه از آناتومی ستون فقرات و عملکرد آن برای بیماران مبتلا به اختلالات نخاعی اهمیت فراوانی دارد. شرایط غیرطبیعی ستون فقرات موجب می‌شود یک فرد به چندین سندرم بالینی از جمله دیسک گردن، دیسک کمر، کمردرد، گردن درد، اسکولیوزیس، کایفوزیس، لوردوزیس و بسیاری از مشکلات دیگر مبتلا شود. در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی امید درمان‌های غیرجراحی، فیزیوتراپی، کایروپراتیک، کنترل درد و روش‌های جراحی مختلف به بیماران ارائه می‌گردد. جهت دریافت نوبت مشاوره و یا رزرو وقت با شماره های 88898440-021 ، 22780701-021تماس بگیرید. 5 منطقه اصلی ستون فقرات شامل: ستون فقرات گردنی متشکل از 7 مهره است. مهره‌های گردنی باریک‌ترین و ظریف‌ترین مهره‌ها در ستون فقرات هستند و موجب انعطاف‌پذیری زیادی در ناحیه گردن می‌شوند. ستون فقرات قفسه سینه متشکل از 12 مهره می‌باشد. مهره‌های قفسه سینه بزرگ‌تر و قوی‌تر از مهره‌های گردن هستند اما به‌نسبت مهره های گردن انعطاف کمتری دارند. یکی از ویژگی خاص مهره‌های قفسه سینه این است که هر کدام یک جفت دنده را شکل داده تا قفسه سینه مقاومت کافی داشته و بتواند از اندام‌های خود به‌خوبی محافظت کند. ستون فقرات کمری شامل 5 مهره در ناحیه تحتانی پشت است. مهره‌های کمری بزرگ‌تر و قوی‌تر از مهره‌های قفسه سینه هستند اما به‌دلیل عدم وجود دنده در ناحیه کمر این مهره‌ها به نسبت مهره‌های قفسه سینه انعطاف بیشتری دارند. تمام وزن قسمت فوقانی بدن معمولا بر مهره‌های کمری غلبه کرده و علی‌رغم سایز و مقاومت مهره‌ها ممکن است موجب مشکلات متعددی در ناحیه کمر‌شود. ناحیه ساکرال یا خاجی ستون فقرات تنها شامل ساکروم یا همان استخوان خاجی است. استخوان خاجی استخوان بزرگ در اسکلت افراد بالغ است که از جوش خوردن 5 مهره ساکروم در طول نوجوانی شکل می‌گیرد. ساکروم استخوان مسطح و مثلثی شکل است که در پشت کمر و بین دو استخوان خاصره راست و چپ قرار دارد. منطقه کوکسیژال یا دنبالچه‌ای ستون فقرات متشکل از یک استخوان دنبالچه یا کاکسیکس است. استخوان دنبالچه که در اسکلت افراد بالغ وجود دارد خود از 4 مهره دنبالچه‌ای کوچک تشکیل شده است که در طول نوجوانی شکل می‌گیرند. از آن‌جایی که استخوان ناحیه کاکسیکس به استخوان دم حیوانات دم‌دار بسیار شباهت دارد به‌همین دلیل استخوان کاکسیکس در انسان‌ها به استخوان دنبالچه معروف است. در انسان‌ها هنگام نشستن وزن بدن روی استخوان دنبالچه وارد می‌شود. استخوان دنبالچه نقاط اتصال عضلات ناحیه لگن و گلوتال را فراهم می‌کند. هنگامی که از پهلو نگاه می‌کنیم، ستون فقرات افراد بزرگسال در حالت طبیعی دارای انحنای S مانند است. ناحیه کمری و گردنی ستون فقرات دارای قوس کمتر و ناحیه سینه‌ای و خاجی دارای قوس ملایمی است. انحنا در ستون فقرات نقش کمک فنر را ایفا کرده و موجب می‌شود بدن آسیب‌های وارده را تحمل و تعادل خود را حفظ کند. قوس طبیعی ستون فقرات طیف وسیعی از حرکات در ستون فقرات را ممکن می‌سازد. مهره‌ها 33 استخوان مجزا هستند که به یکدیگر متصل شده و ستون فقرات را تشکیل می‌دهند. مهره ها شماره‌گذاری شده و به مناطق مختلف: گردنی، سینه ای، کمری، خاجی و دنبالچه‌ای تقسیم می‌شوند. قابل ذکر است که تنها 24 مهره اول در ستون فقرات قابل حرکت هستند. مهره‌های ناحیه خاجی و دنبالچه به‌هم جوش خورده و قابل حرکت نیستند. هر مهره در ستون فقرات توسط دیسک بین‌مهره‌ای تفکیک و روی یکدیگر قرار گرفته‌اند. دیسک‌های بین‌مهره‌ای که شبیه لاستیک‌های رادیال اتومبیل طراحی شده‌اند از سایش استخوان‌ها جلوگیری می‌کنند. دیسک‌های بین مهره‌ای همانند کمک فنر عمل می‌کنند. آن‌ها مانند لاستیک قابلیت ارتجاعی داشته و ضربه‌گیر ستون مهره‌ها هستند. هسته دیسک در واقع بخش ژله مانند و نیمه جامد دیسک‌های بین مهره‌ای است. هسته دیسک مانند بلرینگ عمل کرده و هنگام حرکت اجازه می‌دهد مهره‌های بدن روی ژل‌های غیرمتراکم بغلطتند. هسته دیسک بیشتر از مایعات تشکیل شده‌است. مایعات موجود در هسته دیسک در طول شب و هنگام استراحت جذب شده و در طول روز و با شروع فعالیت دوباره به حالت اولیه باز می‌گردد. برآمدگی استخوانی پشت هر مهره موجب شکل‌گیری قوس مهره‌ای می شود. قوس مهره‌ای از 2 پایه نگهدارنده و 2 ورقه تشکیل شده است. کانال نخاعی ستون فقرات شامل، طناب نخاعی، چربی، رباط و عروق خونی است. در زیر هر ساقه یک جفت عصب نخاعی از طناب نخاع بیرون زده است. عصب‌های نخاعی بعد از عبور از کانال بین‌مهره‌ای به بدن می‌رسند. رباط‌ها رشته‌های فیبری محکمی هستند که مهره‌ها را به هم متصل کرده، موجب استحکام ستون فقرات می‌شود و از دیسک‌ها محافظت می‌کند. 3 رباط اصلی ستون فقرات شامل رباط زرد یا فلاوم، رباط طولی قدامی (ALL) و رباط طولی خلفی (PLL) هستد. رباط‌های قدامی و خلفی رشته‌های بلندی هستند که در طول ستون فقرات و در امتداد بین مهره‌ها قرار دارد. این رباط‌ها درواقع مانع حرکت زیاد استخوان‌های مهره‌ها می‌شوند. رباط زرد یا فلاوم قسمت تیغه‌های (لامیناها) قوس مهره‌ای دو مهره مجاور در ستون فقرات را به‌یکدیگر متصل می‌کند. طول طناب نخاعی حدود 45 سانتی متر (18 اینچ) و ضخامت آن به اندازه قطر انگشت شست می‌باشد. طناب نخاعی درون کانال نخاعی محافظ قرار داشته و از بصل‌النخاع (پیازمغز) در استخوان پس سر شروع و تا مهره اول امتداد دارد. در انتهای طناب نخاعی رشته های فیبری به ناحیه دم اسبی پخش شده و از طریق کانال نخاعی به دنبالچه و سپس دست‌ها و پاها امتداد می‌یابد. طناب نخاعی در حقیقت به‌عنوان بزرگراه اطلاعاتی مهم بدن عمل کرده و پیام‌های بین مغز و بدن را تبادل می‌کند. مغز پیام‌های حرکت را از طریق طناب نخاعی به اندام‌های حرکتی و بدن ارسال و امکان حرکت را فراهم می‌کند. اندام‌های حرکتی نیز پیام‌های حسی را از طریق طناب نخاعی به مغز ارسال می‌کنند. گاهی طناب نخاعی بدون ارسال اطلاعات به مغز واکنش نشان می‌دهد. این مسیرهای ویژه که واکنش‌های ستون فقرات نام دارد بدن را دربرابر آسیب محافظت می‌کنند. سلول‌های عصبی که موجب شکل‌گیری طناب نخاعی می‌شوند به نورون‌های حرکتی فوقانی معروف هستند. سلول‌های عصبی که طناب نخاع را به کمر و گردن منشعب می‌کنند نورون‌های حرکتی تحتانی نام دارند. این رشته‌های عصبی بین مهره‌ها قرار داشته و به تمام نقاط بدن منتقل می‌شوند. هرگونه آسیب وارده به نخاع می‌تواند منجر به از دست دادن عملکرد حسی و حرکتی بدن شود. به‌عنوان مثال آسیب به ناحیه سینه‌ای یا کمری منجربه از دست رفتن عملکرد حسی و حرکتی درناحیه پاها و تنه ویا فلج پاها شود. هرگونه آسیب به ناحیه گردنی موجب از دست دادن عملکرد حسی و حرکتی در نواحی دست‌ها و پاها می‌شود. 31 جفت اعصاب نخاعی از طناب نخاعی منشعب می‌شوند. اعصاب نخاعی نقش خطوط تلفن را ایفا می‌کند. این بدین معناست که اعصاب نخاعی به‌منظور کنترل حس و حرکت بدن پیام‌های ارسالی بین بدن و طناب نخاع را حمل می‌کنند. هر عصب نخاعی دارای 2 ریشه است: ریشه‌های قدامی (جلویی) که حامل پیام‌های حرکتی و ریشه خلفی (عقبی) که حامل پیام‌های حسی هستند. با اتصال ریشه‌های قدامی و خلفی اعصاب نخاعی شکل می‌گیرد. اعصاب نخاعی از کانال نخاعی و در امتداد طناب نخاع عبور کرده و به روزنه خروجی یا کانال مهره‌ای می‌رسد. اعصاب نخاعی بعد از گذشتن از کانال مهره منشعب می‌شود. هر شاخه منشعب شده از اعصاب نخاعی دارای فیبرهای حسی و حرکتی است. فیبرهای کوچکتر منشعب از نخاع به پوست و عضلات پشت و بدن و فیبرهای بزرگ‌تر منشعب از نخاع به پوست و عضلات قسمت جلوی بدن می‌روند. فیبرهای بزرگ‌تر قسمت اعظم اعصاب اصلی را شکل می‌دهند. دستگاه عصبی مرکزی مغز ونخاع توسط 3 لایه (غشاء) از بافت پیوندی به نام مننژ پوشیده شده است. غشاء داخلی نرم شامه است که به طناب نخاعی متصل است. غشاء بعدی عنکبوتیه و غشاء خارجی سخت شامه نام دارد. فضای بین این غشاء‌ها معمولا برای تشخیص‌های پزشکی و روش‌های درمانی استفاده می‌شوند. بین نرم کامه و عنکبوتیه فضای وسیعی وجود دارد که حاوی مایع مغز نخاعی بوده و طناب نخاعی را احاطه کرده‌است. از این فضا معمولا برای نمونه برداری از مایع نخاع با سوزن و یا تزریق رنگ کنتراست در طول عکس مغز تیره استفاده می‌شود. به فضای بین سخت شامه و استخوان، فضای اپیدورال گفته می‌شود. این فضا معمولا برای تزریق داروهای بی‌حسی موضعی که معمولا اپیدورال نامیده می‌شوند و همچنین تزریق داروهای استروئید استفاده می‌شوند. عضلات اکستنسور (بازشونده) و عضلات فلکسور (جمع‌شونده) 2 گروه اصلی عضلات هستند که بر ستون فقرات تاثیر می‌گذارند. عضلات اکستنسور امکان ایستادن و بلند کردن اجسام را فراهم می‌کند. این عضلات به پشت ستون فقرات متصل هستند. عضلات فلکسور در جلو قرارداشته و شامل ماهیچه‌های شکمی هستند. این عضلات بدن را منعطف کرده و امکان خم‌شدن به جلو، بلند کردن اجسام و کنترل قوس پایین ستون فقرات پشت را فراهم می‌کنند. عضلات پشت در واقع ستون فقرات را ثابت نگه می‌دارند. مواردی چون ضعف عضلانی و همچنین شکم بزرگ می‌تواند توزان کل بدن را برهم زده و درنتیجه فشار باورنکردنی به ستون فقرات وارد کند. ستون مهره ها دارای 4 وظیفه اصلی هستند: تمرین درمانی تخصصی انحرافات ستون فقرات(اسکوليوز، قوز پشتی، گودی کمر) و اندام تحتانی(زانوی ضربدری، پرانتزي، صافی کف پا)
تمرین درمانی تخصصی اسکوليوز با روش Schroth نوشته آناتومی ستون فقرات (ستون مهره) اولین بار در متخصص کمر، دیسک و ستون فقرات:دکتر محمدرضا امید ظهور پدیدار شد.مناطق اصلی ستون فقرات
گردنی
قفسه سینه‌ای
کمری
خاجی
دنبالچه‌ای
آناتومی و اجزاء مختلف ستون فقرات
انحنای ستون فقرات
مهره
دیسک بین‌مهره‌ای
قوس مهره و کانال نخاعی
مفاصل بین مهره‌ای
مفاصل بین مهره ای ستون فقرات یا همان فاست امکان حرکت به عقب را فراهم می‌کنند. هر مهره دارای 4 مفصل است. یک جفت به مهره‌های بالا (فاست بالایی) و جفت دیگر به مهره‌های پایین (فاست پایینی) متصل هستند.رباط‌ها
طناب نخاعی
اعصاب نخاعی
پوشش‌ها و فضاها
عضلات
عملکرد
